Vitamina D dhe rreziku i sëmundjes për Alzheimer. Rreziqet që na kanosen.

 

Studimet kanë lidhur sasinë e ulët të vitaminës D me një rrezik më të lartë të sëmundjes Alzheimer. Megjithatë, nuk është e qartë nëse plotësimi i vitaminës D ul rrezikun e Alzheimerit. Ju mund të merrni vitaminë D përmes ekspozimit në diell, si dhe dietës tuaj.

Sëmundja e Alzheimerit (AD) është forma më e zakonshme e demencës dhe sklerozës tek të moshuarit. Sipas Shoqatës së Alzheimerit, 6 milionë njerëz në Shtetet e Bashkuara aktualisht jetojnë me AD. Ky numër pritet të rritet në pothuajse 13 milionë deri në vitin 2050.

Aktualisht nuk ka kurë për AD. Për më tepër, nuk ka asnjë mënyrë të sigurt për të parandaluar zhvillimin e AD, megjithëse disa zgjedhje të stilit të jetesës mund të ndihmojnë për të zvogëluar rrezikun tuaj.

Disa kërkime kanë sugjeruar se plotësimi i vitaminës D mund të zvogëlojë rrezikun e AD. Vazhdoni të lexoni për të zbuluar më shumë.

A mund të ndihmojë marrja e mjaftueshme e vitaminës D në parandalimin e sëmundjes së Alzheimerit?

Hulumtimet e bëra në kafshë dhe qeliza në laborator tregojnë se vitamina D ka një efekt neuroprotektiv.

Hulumtimet kanë lidhur gjithashtu nivelet e ulëta të vitaminës D me një rrezik më të lartë të AD (Alzheimerit). Një studim i vitit 2014 zbuloi se, krahasuar me ata me vitaminë D të mjaftueshëm, pjesëmarrësit që kishin mungesë të vitaminës D kishin një rrezik më të lartë të demencës dhe AD.

Rezultatet si këto ngritën pyetjen nëse plotësimi me vitaminë D mund të zvogëlojë apo jo rrezikun e AD. Në përgjithësi, rezultatet kanë qenë të përziera.

Një rishikim i vitit 2020 ka analizuar nëntë prova klinike të efekteve të suplementeve të vitaminës D në rrezikun e AD. Rishikuesit nuk gjetën prova të mjaftueshme për të mbështetur përdorimin e vitaminës D për parandalimin e AD dhe theksojnë se nevojiten më shumë kërkime.

Një studim i vitit 2023 eksploroi rrezikun e vitaminës D dhe AD. U zbulua se ekspozimi i vitaminës D lidhej me të jetuarit më gjatë pa demencë dhe 40% më pak incidencë të demencës në përgjithësi krahasuar me mungesën e ekspozimit ndaj vitaminës D.

A mund të merrni shumë vitaminë D?

 Ndërsa vitamina D ka shumë përfitime shëndetësore, marrja e tepërt e vitaminës D nga suplementet është potencialisht e dëmshme. Sipas Burimit të Besuar të Institutit Kombëtar të Shëndetit (NIH), të kesh shumë vitaminë D në gjakun tuaj mund të çojë në:

• nauze ose të vjella
• oreksi i reduktuar
• urinim i tepruar dhe etje
• dehidratim
• dobësi e muskujve
• dhimbje
• gurët në veshka
• konfuzion

Nivelet shumë të larta mund të shkaktojnë rrahje të parregullta të zemrës, dështim të veshkave dhe potencialisht vdekje. NIH gjithashtu vëren se shumica e rasteve të vitaminës D të tepërt janë te njerëzit që marrin suplemente të vitaminës D.

Cila është sasia e rekomanduar ditore e vitaminës D?

Sasia ditore e vitaminës D që rekomandohet për ju varet nga mosha juaj. Tabela më poshtë tregon rekomandimet ditore të vitaminës D sipas NIH (Zyra Kombëtare e Institutit Shëndetësor të Suplementeve Dietike / National Institutes of Health Office of Dietary Supplements)

Rekomandimet e NIH për vitaminën D

Mosha	Vitamina D ditore e rekomanduar në mikrogram (mcg) dhe International units (IU)
Lindja deri në 12 muaj	10 mcg (400 IU)
Moshat 1 deri në 70 vjeç	15 mcg (600 IU)
Mosha 71 vjeç	20 mcg (800 IU)
Shtatzëna dhe në gji	15 mcg (600 IU)

Si mund të merrni mjaftueshëm vitaminë D?

 Trupi juaj prodhon natyrshëm vitaminë D në përgjigje të dritës së diellit. Ndërsa disa kërkime sugjerojnë se 5-30 minuta ekspozimi në diell në shumicën e ditëve të javës mund të çojë në prodhim të mjaftueshëm të vitaminës D, kjo mund të ndryshojë në bazë të:

• stina dhe gjatësia e ditës
• nëse ka apo jo shumë re
• ndotja e ajrit
• përdorimi i kremit kundër diellit
• Përmbajtja e melaninës në lëkurë

Ekspozimi i zgjatur në diell është i lidhur edhe me zhvillimin e kancerit të lëkurës. Si e tillë, është gjithashtu një ide e mirë të pasuroni dietën tuaj me ushqime që janë të larta në vitaminë D.

Disa shembuj të ushqimeve që janë të pasura me vitaminë D përfshijnë:

• peshq të caktuar, duke përfshirë:
• peshk yndyror si trofta, salmoni dhe skumbri
• ton i konservuar
• harengë dhe sardelet e konservuara
• të verdhat e vezëve
• mëlçi viçi
• kërpudha
• Ushqime të fortifikuara me vitaminë D, të tilla si:

qumësht

qumësht soje ose qumësht bajame

jogurte të caktuara

lëng portokalli

disa produkte të drithërave të mëngjesit

Sa vitaminë D nevojitet për të parandaluar demencën?

Një lidhje shkakësore midis vitaminës D të ulët dhe demencës nuk është vërtetuar. Megjithatë, dihet se vitamina D e ulët mund të shkaktojë një sërë problemesh shëndetësore. Si i tillë, është gjithmonë një rregull i mirë për t’u siguruar që po merrni mjaftueshëm vitaminë D çdo ditë.

NIH rekomandon që shumica e njerëzve të marrin 15 mcg (600 IU) vitaminë D çdo ditë për shëndetin e përgjithshëm.

 

Përfundim

Hulumtimet kanë lidhur vitaminën D të ulët me një rrezik më të lartë të AD. Megjithatë, rezultatet e studimeve nëse suplementimi i vitaminës D redukton apo jo rrezikun e AD kanë qenë të përziera. Në përgjithësi, nevojiten më shumë kërkime në këtë temë.

Ju mund të merrni vitaminë D nga ekspozimi në diell dhe nëpërmjet dietës suaj. Individët që nuk mund të marrin mjaftueshëm vitaminë D përmes këtyre rrugëve mund të kenë nevojë të marrin një suplement. Gjithmonë bisedoni me mjekun tuaj përpara se të shtoni ndonjë suplement të ri në dietën tuaj.