Farat e kungullit: Farat antioksidante që luftojnë diabetin, sëmundjet e zemrës dhe qelizat e kancerit

 

Kungujt janë pjesë e pandashme e festave të fundvitit. Nga gdhendja e kungujve te erëzat e ëmbëla të kungullit dhe byreku i freskët me kungull, është e vështirë të imagjinohet vjeshta pa këtë frut të ndezur portokalli. Fatkeqësisht, farat e kungullit, njësoj si vaji i farave të kungullit, shpesh humbasin në përzierje dhe shpesh hidhen ose injorohen krejtësisht në favor të pulpës së gjallë të kungullit.

Megjithatë, ka shumë përfitime të farave të kungullit që i bëjnë ato një shtesë të denjë në dietën tuaj, si gjatë festave, ashtu edhe gjatë gjithë vitit. Përfitimet e farave të kungullit përfshijnë:

• shëndet më të mirë të zemrës
• përmirësuar nivelet e sheqerit në gjak
• cilësi e përmirësuar e gjumit

A e dini se këto fara përdoreshin në shumë forma të mjekësisë tradicionale? Kungulli (Cucurbita maxima Linn.) është më i njohuri bimës së kungujve mendohet se e ka origjinën në Amerikën e Veriut mijëra vjet më parë. Në fakt, arkeologët në fakt i gjetën këto fara në zona të caktuara të Meksikës që datojnë rreth vitit 7000 p.e.s.

Ata janë vlerësuar prej kohësh për shijen e tyre unike dhe vetitë e fuqishme shëruese. Për shembull, grupet indigjene në Amerikën e Veriut shpesh i përdornin ato për efektet e tyre shëruese të zorrëve si një trajtim për infeksionet parazitare dhe simptomat e shiritit. Ndërkohë, grupet Aztec i përdorën ato si një burim ushqimi dhe si një ofertë rituale për ceremonitë fetare.

Përfitimet

Herën tjetër që do të do të bëni byrek ose për fëmijën tuaj do t’ja blini një kungull të freskët të Halloween-it që ta gdhendi e të luaj, sigurohuni që të mbani farat e vlefshme.

Cilat janë përfitimet e ngrënies së farave të kungullit? Ato janë një burim i mirë i shumë lëndëve ushqyese të rëndësishme, duke përfshirë:

• aminoacidet
• fitosterolet
• acide yndyrore të pangopura
• komponimet fenolike
• tokoferolet
• kukurbitacina
• minerale të vlefshme

Siç u përmend më lart, farat e kungullit janë përfshirë në dietat shëruese për mijëra vjet. Në një dietë Ayurvedike, ato konsiderohen si alkalizuese dhe mendohet se ushqejnë gjakun, veprojnë si një diuretik natyral, shtypin një oreks të madh dhe përmirësojnë shëndetin riprodhues te meshkujt.

Në Mjekësinë Tradicionale Kineze, ato përdoren gjithashtu për të ndihmuar në trajtimin e një sërë kushtesh, të tilla si infeksionet parazitare dhe dhimbjet e stomakut – plus që mendohet se mbështesin laktacionin tek nënat dhe promovojnë tretje të shëndetshme.

Sot ne e dimë nga studimet se këto fara të vlefshme përmbajnë komponime bioaktive që kanë aktivitete të tilla si efekte antihelmintike, antidiabetike, antidepresive, antioksidante, antitumorale dhe citoprotektive.

Ja më shumë për përfitimet e ngrënies së tyre:

1. Të pasur me Antioksidantë që luftojnë sëmundjet

Farat e kungullit janë të ngarkuara me antioksidantë, të cilët janë përbërës të fuqishëm që mund të luftojnë formimin e radikaleve të lira dhe të mbrojnë qelizat kundër stresit oksidativ. Disa kërkime tregojnë gjithashtu se antioksidantët mund të ndihmojnë në parandalimin e kushteve kronike si sëmundjet e zemrës, kanceri, diabeti dhe çrregullimet autoimune.

Sipas një studimi për kafshët të botuar në Kërkimet Pharmacological, vaji i farës së kungullit (i bërë nga yndyra që gjendet brenda farave) ishte në gjendje të reduktonte inflamacionin dhe të parandalonte dëmtimin e radikalëve të lirë te minjtë me artrit.

Një tjetër studim i kafshëve nga Afrika e Jugut tregoi se një lloj proteine specifike e nxjerrë nga fara e kungullit ishte efektive në mbrojtjen kundër dëmtimit të mëlçisë falë vetive të saj të fuqishme antioksiduese.

2. Përmirësoni shëndetin e zemrës

Për shkak se ato janë një burim i mirë elektrolitesh, si magnezi dhe kaliumi, plus acidet yndyrore të shëndetshme, farat e kungullit dhe vaji i farave të kungullit në veçanti, janë treguar se përmirësojnë shëndetin e zemrës dhe ndihmojnë në uljen e rrezikut të sëmundjeve koronare të zemrës në disa mënyra të ndryshme.

Si fillim, studimet e kafshëve tregojnë se ky vaj mund të ndihmojë në uljen e niveleve të kolesterolit dhe uljen e presionit të gjakut, të cilat të dyja janë faktorë kryesorë rreziku për sëmundjet e zemrës.

Një studim zbuloi se suplementet e vajit të farave të kungullit ishin në gjendje të ulnin presionin diastolik të gjakut ndërsa rrisnin nivelet e kolesterolit të dobishëm HDL në gjakun e të rriturve.

Plus, farat e kungullit gjithashtu mund të rrisin nivelet e oksidit nitrik në trup. Kjo mund të zgjerojë enët e gjakut dhe të nxisë rrjedhjen e gjakut për të ndihmuar zemrën të funksionojë në mënyrë më efikase.

3. Stabilizon sheqerin në gjak

Një nga përfitimet kryesore të farave të kungujve është aftësia e tyre për të rregulluar nivelet e sheqerit në gjak, gjë që është e rëndësishme për parandalimin e simptomave të diabetit, si etja e shtuar, lodhja, urinimi i shpeshtë dhe vjellja.

Këto fara janë të pasura me proteina dhe fibra, të cilat të dyja mund të ngadalësojnë përthithjen e sheqerit në qarkullimin e gjakut për të promovuar kontroll më të mirë të sheqerit në gjak. Është mjaft interesante, një studim te kafshët në 2011 raportoi se kombinimi i tyre me lirin jo vetëm që përmirësonte statusin e antioksidantëve te minjtë, por ishte gjithashtu efektiv në reduktimin e rrezikut të komplikimeve të diabetit.

4. Promovoni cilësinë e gjumit

Nuk mund të flesh? Ju mund të mendoni të shtoni një dozë fara kungulli në dietën tuaj ditore.

Farat janë një burim i mirë i disa lëndëve ushqyese që lidhen me cilësi më të mirë të gjumit, duke përfshirë triptofanin dhe magnezin.

Triptofani është një aminoacid thelbësor që luan një rol në prodhimin e kimikateve “të ndjeheni mirë” në trup, duke përfshirë serotoninën, melatoninën, niacinën dhe nikotinamidin. Kjo shpjegon pse triptofani është i njohur për aftësinë e tij për të përmirësuar cilësinë e gjumit, veçanërisht në ata me shqetësime të gjumit.

Ndërkohë, ato janë gjithashtu një burim i mirë i magnezit, një mikronutrient i rëndësishëm që është treguar se ndihmon në përmirësimin e disa masave të pagjumësisë, duke përfshirë efikasitetin e gjumit, kohëzgjatjen e gjumit dhe sasinë e kohës që duhet për të fjetur gjatë natës.

5. Përmirësimi i fertilitetit mashkullor

Disa kërkime që përfshijnë njerëzit dhe kafshët tregojnë se farat e kungullit mund të jenë veçanërisht të dobishme për pjellorinë mashkullore për shkak të përmbajtjes së tyre të pasur të fitonutrientëve, duke përfshirë antioksidantët, acidet yndyrore dhe zinkun. Plus, ato mund të promovojnë shëndetin e prostatës.

Një model studimi tek kafshët i vitit 2012 zbuloi se plotësimi me vaj kungulli ishte efektiv në parandalimin e anomalive të spermës dhe ndihmonte në rritjen e numrit të spermatozoideve tek minjtë. Një studim tjetër tregoi se bashkimi i vajit me saw palmetto (serenoa repens) ishte në gjendje të zvogëlonte simptomat dhe të përmirësonte cilësinë e jetës tek burrat me hiperplazi beninje të prostatës (BPH), një gjendje e zakonshme e karakterizuar nga zmadhimi i gjëndrës së prostatës.

Pse farat e kungullit janë të mira edhe për femrat? Yndyrnat që ato ofrojnë mbështesin shëndetin riprodhues në të dy gjinitë, pasi trupi ka nevojë për acide yndyrore për të prodhuar hormone të caktuara. Plus, ato kanë efekte të caktuara fitoestrogjene që mund të përfitojnë disa gra që kanë nivele të ulëta të estrogjenit.

6. Ndihmoni për të luftuar rritjen e qelizave kancerogjene

Falë përmbajtjes së lartë të antioksidantëve, farat e kungullit mund të ndihmojnë në luftimin e rritjes dhe përhapjes së qelizave të kancerit për të ndihmuar në parandalimin e kancerit.

Një studim kërkimor in vitro zbuloi se ekstraktet fitoestrogjene të farave të kungullit kishin veti antikancerogjene dhe ndoshta mund të luanin një rol në parandalimin dhe trajtimin e kancerit të gjirit.

Për më tepër, sipas një rishikimi të publikuar në Food Research International, dietat e pasura me fara kungulli janë lidhur me një rrezik më të ulët të disa llojeve të kancerit, duke përfshirë kancerin e stomakut, mushkërive, kolorektalit dhe gjirit.

7. Përmirësimi i funksionit të fshikëzës

Farat e kungullit janë treguar se përmirësojnë simptomat e hiperplazisë beninje të prostatës, një gjendje që mund të shkaktojë vështirësi në urinim te meshkujt. Jo vetëm kaq, por vaji i kungullit mund të ndihmojë gjithashtu në përmirësimin e aspekteve të tjera të funksionit të fshikëzës.

Një studim tregoi se ishte në gjendje të përmirësonte ndjeshëm simptomat e fshikëzës tepër aktive dhe të korrigjonte mosfunksionimin urinar.

Fakte të ushqyerit

Farat e kungullit janë një përbërës shumë ushqyes. Çdo paketim ka një sasi të mirë prej këtyre elementeve:

• yndyrna të shëndetshme
• proteina
• mangani
• magnezi
• fosforit
• bakri
• zinku
• hekuri

Për sa i përket përmbajtjes së tyre të yndyrës, ato janë plot me një sërë acidesh yndyrore esenciale, duke përfshirë:

• Capric (kaprik/c)
• Myristic( miristike)
• Stearic (stearik)
• Oleic (oleik)
• Linoleic (linoleik)
• Linolenic (linolenik)

Një ons (rreth 28 gram) fara kungulli të thara dhe të lëvruara përmban afërsisht:

• 163 kalori
• 2 gram karbohidrate
• 5 gram proteina
• 9 gram yndyrë
• 8 gram fibra dietike
• 0,9 miligram mangan (43 përqind DV)
• 151 miligramë magnez (38 përqind DV)
• 332 miligramë fosfor (33 përqind DV)
• 4,2 miligramë hekur (23 përqind DV)
• 0,4 miligramë bakër (20 përqind DV)
• 14,5 mikrogramë vitaminë K (18 përqind DV)
• 2,1 miligramë zink (14 përqind DV)
• 228 miligramë kalium (7 përqind DV)

Përveç lëndëve ushqyese të listuara më sipër, profili ushqyes i farave të kungullit përmban gjithashtu një sasi të vogël folate, vitaminë B6, tiaminë, vitaminë A dhe selen.

Farat e kungullit kundrejt farave të lulediellit

Pa dyshim, farat e kungullit dhe farat e lulediellit janë dy nga varietetet më të njohura për aromën e tyre të këndshme dhe shkathtësinë e jashtëzakonshme që ne kemi për t’i qeruar. Të dyja janë të pasura me fibra, proteina dhe yndyrna të shëndetshme për zemrën, plus një shumëllojshmëri vitaminash dhe mineralesh thelbësore.

Sidoqoftë, ekzistojnë disa dallime unike midis këtyre dy përbërësve të mbushur me energji.

Farat e kungullit janë të sheshta, në formë ovale dhe jeshile të lehta. Ato janë gjithashtu të mbyllura në një byk të bardhë.

Farat e lulediellit, nga ana tjetër, janë të nxira dhe të mbuluara nga guaska me vija të zeza. Të dyja kanë tekstura të lëmuara dhe shije të lehta.

Për sa i përket ushqimit, një ons e vetme e farave të kungullit zakonisht furnizon një sasi më të lartë proteinash dhe një sasi më të ulët në kalori, yndyrë dhe fibra. Farat e kungullit janë gjithashtu më të pasura me magnez, hekur dhe mangan, ndërsa farat e lulediellit janë një burim më i mirë i acidit pantotenik, folatit dhe bakrit.

Si ti hani

Studimet tregojnë se pjekja e farave në fakt mund të përmirësojë përthithjen e antioksidantëve të tyre dhe t’i bëjë ato më të lehta për t’u tretur.

Pasi të keni marrë në dorë disa nga këto fara, mund të pyesni veten se si të pastroni farat e kungullit, si t’i thani farat e kungullit dhe si t’i përgatisni farat e kungullit për t’u ngrënë. Nëse janë të freskëta, filloni duke i shpëlarë me ujë të ftohtë në një kullesë dhe më pas shkundni të thahen. Shmangni përdorimin e një peshqiri letre ose pëlhure enësh për t’i tharë pasi ato mund të ngecin.

Ka shumë mënyra të ndryshme për të gatuar farat e kungujve. Pjekja e tyre në furrë është ndoshta më e zakonshme:

1. I shtrojmë në një shtresë të hollë në një tepsi te lyer me vaj dhe i pjekim në furrë me 300 gradë Fahrenheit per rreth 30 minuta.
2. Hiqeni nga furra dhe hidheni me vaj ulliri, kripë dhe erëza të zgjedhura – si spec i kuq, rigon, qimnon/kumel ose pluhur djegës.
3. Vendosini sërish në furrë dhe piqini edhe rreth 20 minuta të tjera, derisa të bëhen krokante me një ngjyrë të këndshme të artë.

Pas pjekjes mund t’i shijoni si një meze të lehtë; hidhini mbi sallata, drithëra ose kos; ose përziejini ato në mix së bashku me një shumëllojshmëri arrash dhe farash të tjera.

 

A është mirë të hani fara kungulli çdo ditë? Po, për sa kohë që i toleroni mirë dhe mos e teproni.

Rreziqet dhe efektet anësore

A mund të jenë të dëmshme farat e kungullit? Shumë produkte të përpunuara, të parapaketuara të farave të kungullit janë të pasura me natrium ose përmbajnë aditivë dhe përbërës shtesë që mund të jenë të dëmshëm për shëndetin tuaj.

Zgjidhni produkte me përmbajtje të ulët natriumi me përbërës minimalë të shënuar në etiketë. Më mirë akoma, zgjidhni varietetet e papërpunuara ose provoni t’i bëni vetë në shtëpi.

Përveç kësaj, edhe pse lëvozhga e farës së kungullit është e ngrënshme, ajo mund të irritojë stomakun dhe të shkaktojë probleme me tretjen për disa njerëz. Mund të jetë gjithashtu e vështirë për t’u përtypur për ata që kanë vështirësi në përtypje ose gëlltitje.

Nëse zbuloni se nuk jeni në gjendje të toleroni farat e kungujve të qëruara, zgjidhni ato me lëvozhgë. Ato kanë pothuajse të njëjtin profil lëndësh ushqyese dhe përfitime shëndetësore.

Sigurohuni që të mbani marrjen në moderim. Ngrënia e sasive të mëdha mund të shkaktojë efekte anësore të pafavorshme si kapsllëk, gazra ose fryrje.

Përveç kësaj, këto fara përmbajnë një sasi të përqendruar të kalorive, kështu që tejkalimi mund të kontribuojë në shtimin e peshës.

Shumë njerëz pyesin gjithashtu: A mund të hanë qentë farat e kungujve? Qofshin të papërpunuara apo të pjekura, ato mund të shijohen në mënyrë të sigurt nga shumica e qenve dhe ndonjëherë shtohen edhe në recetat natyrale të trajtimit të qenve. Sidoqoftë, anashkaloni varietetet e përpunuara shumë ose të ëmbëlsuara që mund të gjeni në dyqan.

Konkluzioni

• Fara e kungullit është një lloj fare e shijshme që është shijuar në mbarë globin për mijëra vjet.
• Këto fara janë një burim i mirë i proteinave dhe fibrave, plus vitamina dhe minerale të rëndësishme si mangani, magnezi, fosfori, bakri, hekuri dhe zinku.
• Falë përmbajtjes së tyre yjore të lëndëve ushqyese, disa nga përfitimet e mundshme shëndetësore të farave të kungullit përfshijnë nivele më të mira të sheqerit në gjak, përmirësim të shëndetit të zemrës, përmirësim të cilësisë së gjumit, ulje të rritjes së kancerit dhe rritje të funksionit urinar.
• Megjithëse nevojiten më shumë kërkime, konsumimi i tyre gjithashtu mund të zvogëlojë simptomat që lidhen me hiperplazinë beninje të prostatës tek meshkujt dhe të dekretojë shanset për zhvillimin e llojeve të caktuara të kancerit, si kanceri i gjirit.
• Ka shumë opsione se si të piqni farat e kungullit, por mund t’i shijoni ato të gjalla ose t’i shtoni në sallata, smoothie, drithëra ose ëmbëlsira për një shtesë ushqyese në çdo recetë.