Albert Camus(Kamy), stili i tij i të shkruarit dhe “filozofia e absurdit”
Albert Camus(Kamy), stili i tij i të shkruarit dhe “filozofia e absurdit”
Pjesa 1
Albert Camus ishte një shkrimtar, gazetar dhe filozof francez. Në moshën 44-vjeçare fitoi çmimin Nobel në letërsi. Ai është fituesi i dytë më i ri i çmimit Nobel në histori.
Albert Camus lindi në Algjeri kur ishte një koloni franceze. Ai lindi në një familje me të ardhura të ulëta. Camus studioi filozofi në Universitetin e Algjerit. Kur gjermanët pushtuan Francën në 1840 gjatë Luftës së Dytë Botërore, ai ishte në Paris. Fillimisht, Camus u përpoq të arratisej. Megjithatë, ai më pas iu bashkua Rezistencës Franceze. Ai shërbeu në Combat si kryeredaktor. Ai u bë një figurë e famshme pas luftës dhe mbajti shumë leksione në mbarë botën. Ai ishte aktiv politik. Ai ishte gjithashtu anëtar i të Majtës, një grup që kundërshtonte totalitarizmin e Bashkimit Sovjetik.
Albert Camus mbështeti anarko-sindikalizmin për shkak të pikëpamjeve të tij moraliste. Organizatat që kërkuan integrimin evropian e bënë atë anëtar të tyre. Ai mbrojti Algjerinë pluraliste dhe multikulturore, një qëndrim që u kundërshtua nga shumë parti.
Pikëpamjet e Camus rreth filozofisë krijuan një filozofi të re të njohur si “absurdizëm”. Ai vlerësohet si ekzistencialist, pavarësisht se e ka refuzuar këtë term gjatë gjithë jetës së tij.
NJË BIOGRAFI E SHKURTËR E ALBERT CAMUS
Albert Camus lindi më 7 nëntor 1913 në Mondavi, Algjeri. Babai i tij u vra në Luftën e Parë Botërore. Camus më pas jetoi me nënën e tij me fqinjët me të ardhura të ulëta të Algjerisë. Nëna e tij ishte pjesërisht e shurdhët.
Camus ishte një student i shkëlqyer dhe performonte shumë mirë në shkollë. Ai ndoqi Universitetin e Algjerit. Atje ai studioi Filozofinë dhe gjithashtu luajti për një ekip futbolli. Në vitin 1930, ai vuajti nga një periudhë e tuberkulozit për shkak të së cilës u largua nga ekipi. Më pas, ai u përqendrua vetëm në studimin e tij. Ai mori një diplomë universitare dhe u diplomuar në fushën e filozofisë në vitin 1936.
ANGAZHIMI POLITIK
Albert Camus u angazhua në politikë kur ishte student. Ai fillimisht iu bashkua Partisë Komuniste dhe më pas kaloi në Partinë Popullore Algjeriane. Ai kundërshtoi kolonizimin e francezëve si mbështetës i të drejtave të një individi. Ai mbrojti fuqizimin e algjerianit në punë dhe politikë. Ai më vonë u lidh me lëvizjen anarkiste franceze.
Kur filloi Lufta e Dytë Botërore, Albert Camus u bë pjesë e Rezistencës Franceze për të çliruar Parisin nga pushtimi i nazistëve. Gjatë qëndrimit të tij në shërbimin ushtarak, Camus u takua me Jean-Paul Sartre.
Kamy, ashtu si Sartri, Kamy shkroi për një çështje politike dhe gjithashtu botoi komentet politike në luftën midis dy aleatëve gjatë luftës. Në vitin 1945, Camus ishte ndër të paktët gazetarë aleatë që denoncuan dhe dënuan përdorimin e bombës atomike nga Amerika në Hiroshima dhe Nagasaki. Camus ishte një kritik i drejtpërdrejtë dhe i hapur i teorisë së komunistëve, e cila shkaktoi një përçarje me Sartrin.
KARRIERË LETRARE
Një nga kontributet karakteristike të Albert Camus në fushën e letërsisë është filozofia e absurdizmit. Albert Camus shpesh konsiderohet si një ekzistencialist që besonte në filozofinë e ekzistencializmit; ai çuditërisht e hodhi poshtë etiketën duke thënë se do të shihej më tepër si miku filozofik i Sartrit.
Veprat më të njohura të Albert Camus përmbajnë elemente të ekzistencializmit dhe absurdizmit. Këto vepra përfshijnë Murtajën, I huajin dhe Mitin e Sizifit. Miti i Sizifit ka elemente të dukshme të absurdizmit. Ndërsa protagonistët e dy shfaqjeve të tjera ndeshen me absurdin social dhe kulturor me rezultate të tmerrshme.
Duke qenë algjerian nga lindja, Camus prezanton një perspektivë të re dhe të freskët të një të huaji në letërsinë franceze. Veprat e tij janë disi të lidhura, por të ndryshme nga letërsia metropolitane e Parisit. Albert Camus gjithashtu shkroi dhe përshtati drama përveç romaneve. Gjatë viteve 1940 dhe 1950, ai ishte shumë aktiv në teatër. Mërgimi dhe Mbretëria, Rënia janë pjesë e veprave të tij letrare.
JETA PERSONALE
Camus, si i ri, u martua dy herë dhe më pas u divorcua. Gjatë gjithë jetës ai shpreh pakënaqësinë e tij me institucionin e martesës.
ÇMIMI NOBEL DHE VDEKJA
Në moshën 44-vjeçare, ai fitoi çmimin Nobel në letërsi në vitin 1957. Ai është marrësi i dytë më i ri i çmimit Nobel në histori. Albert Camus vdiq më 4 janar 1960 në Francë.
Pjesa 2
STILI I TË SHKRUARIT TË ALBERT CAMUS
QARTËSI DHE KONÇIZITET
Stili i të shkruarit i Albert Camus është i saktë dhe specifik. Ai nuk përdor gjuhë figurative në veprat e tij. Megjithatë, ai më tepër i shpreh hapur pikëpamjet e personazheve të tij. Stili brilant i të shkruarit të Camus-it e bën atë të aftë të familjarizojë stilin e tij për të treguar karakteristikat unike të narracionit të tij dhe temat e veçanta të romaneve të tij. Ai fokusohet në portretizimin e shkëputjes së personazhit. Kjo aftësi e të shkruarit është e dukshme në romanet e tij I huaji dhe Murtaja.
STILI I DREJTPËRDREJTË I CAMUS
Stili i të shkruarit i Albert Camus është shumë i drejtpërdrejtë. Kjo është e dukshme në shumicën e veprave të tij. Narratori, Meursault(Mërsoi), i romanit të tij “I huaji”, është një ekzistencialist. Me shkrimin me stil të drejtpërdrejtë, Camus është në gjendje të ekzagjerojë mendimet e narratorit.
Një nga shembujt më të mirë të kësaj është logjika e thjeshtë e Meursault:
“Kam punuar shumë në zyrë sot. Shefi ishte i mirë. Para se të largohesha nga zyra për të shkuar në drekë, lava duart. Më pëlqen shumë ta bëj këtë në drekë. Nuk më pëlqen aq shumë në mbrëmje, sepse peshqiri me rul që përdorim është i njomur: një peshqir duhet të zgjasë gjithë ditën.”
Fjalia bazë dhe e drejtpërdrejtë e rrëfimtarit pasqyron procesin logjik dhe racional të të menduarit të tij. Në roman, kur Meursault kujton ngjarjet e tmerrshme dhe traumatike të artikullit në burg, ai përdor gjuhën e thjeshtë, të qartë dhe të drejtpërdrejtë për të treguar përmbledhjen dhe më pas reagimin e tij ndaj artikullit si:
“Nëna ka varur veten. Motra u hodh në një pus. Nga njëra anë, nuk ishte shumë e mundshme. Nga ana tjetër, ishte krejtësisht e natyrshme.”
Gjuha dhe stili janë bazë. Megjithatë, ajo tregon me saktësi një perspektivë të shkëputur të Meursault.
STILE TË ADAPTUESHME BRENDA NJË VEPRE
Megjithëse stili i Albert Camus është i shkëputur, ai tregoi kompleksitet më të madh në mendimin e personazheve. Për shembull, në shfaqjen Murtaja, ekziston një kompleksitet i pazakontë i strukturës së mendimit dhe fjalisë edhe pse narratori anonim i romanit përdor një gjuhë të qartë për të shprehur përshtypjet e tij dhe rrëfimin e sëmundjes, përshkrimi dhe komenti i tij i sëmundjes është interesant dhe i ndërlikuar.
Narratori i Murtajës, për shembull, përdori diversitet në fjalitë e tij ndërsa përshkruante një bisedë. Ai përdori imazhe të pasura për të prezantuar një emër të vogël të personazhit, Raoul, si:
“Përsëri, “shoku/miku” lëvizi ngadalë kokën e kalit lart e poshtë, pa pushuar së ngrysur sallatën me domate dhe pimento që po fuste me lopatë në gojë.”
Megjithatë, pas njëfarë dialogu, Camus fillon të përdorë një gjuhë të thjeshtë, si
“Fytyra e kalit pohoi edhe një herë miratimin e ngadaltë. Kaloi pak kohë duke kërkuar një temë bisede.”
Stilet e ndryshme të shkrimit të tre romaneve të njohur – I huaji, Murtaja dhe Rënia – tregojnë shkathtësinë e stilit të të shkruarit të Camus.
PËRSHTATJA DHE PENGESAT
Përshtatja me nevojën e një romani të veçantë është karakteristika themelore dhe kryesore e stilit të të shkruarit të Albert Camus. Në romanet e tij, Camus përshtat stilin e tij të të shkruarit për të theksuar shkëputjen. Megjithatë, ai ndryshon zgjedhjen e gjuhës dhe strukturën e fjalive në mënyrë që të bëhet e përshtatshme me zërin e transmetuesit të veçantë.
Megjithatë, shfaqja “I huaji” është disi një përjashtim. Në këtë roman, Camus synon të punësojë një personazh ndërmjetës që luan rolin e një pengese midis romanit dhe lexuesit. Ndonëse ai nuk përdor asnjë personazh mes narratorit Meursault dhe lexuesve, gjuha që ai përdori është aq e shkëputur nga veprimi kryesor i komplotit, saqë lexuesi ndjen një lloj boshllëku.
Edhe pse rrëfimi i Meursault është konciz dhe i qartë dhe ka një mënyrë të saktë të menduari, rrëfimi i tij i drejtpërdrejtë sugjeron se ai nuk ndihet përgjegjës për asnjë nga veprimet e tij. Për shembull, kur gjuan, ai e përshkruan gjuajtjen e tij si “Shkarazi gjuajti”. Përdorimi i zërit pasiv sugjeron se ai nuk po merr përgjegjësinë për të shtënat.
Në romanet Rënia dhe Murtaja, Camus përdori një gjuhë figurative që luan rolin e një pengese midis narratorit dhe lexuesit. Stili i këtyre dy romaneve i kujton vazhdimisht lexuesit ndarjen e tyre.
ABSURDIZMI/ABSURDITETI
Veprat e Albert Camus përqendrohen në filozofinë e absurdit. Ajo që duket apo duket se është një njeri absurd, ilustrohet më së miri në personazhin e tij të Meursault në romanin “I huaji”. Eseja “Miti i Sizifit” tregon bindjet e tij absurde dhe ekzistencialiste.
Camus sipas mendimeve të tij në aspektin e letërsisë dhe filozofisë mendon se jeta nuk ka kuptim që të rendësh pas egos dhe materializmit ose nuk ka kuptim në vetvete dhe këtë ai e shpreh te personazhet e tij që vecanërisht janë gjakftohtë në situata “tragjike” sikundër njerëz të tjerë nuk do ishin dhe kur dikush përpiqet të gjejë kuptimin e jetës ai përfundimisht do të duhet të humbasë arsyen e tij në vet ciklin e jetës.
Sipas Albert Camus, të jesh absurd do të thotë të jesh irracional dhe është një forcë e pandalshme. Një person absurd nuk mendon për pasojat ose rezultatet e veprimeve të tij. Për Camus, universi është absurd dhe irracional. Për më tepër, marrëdhënia e një njeriu me kohën është gjithashtu absurde.
PËRFUNDIM
Si përfundim, stili i të shkruarit të Albert Camus përmban shumë ndryshime në kompleksitetin e fjalisë, stilin e përgjithshëm dhe këndvështrimin. Ai rrënjos një filozofi komplekse të absurdizmit që i bën mendimet e tij komplekse. Megjithatë, fjalitë e shkurtra, koncize dhe të qarta së bashku me synimet e dukshme për të shkëputur personazhin dhe lexuesit i bashkojnë dhe lidhin veprat e tij.
